بررسي ميزان آگاهي و استفاده معلمان دوره هاي ابتدائي و راهنمائي از الگو هاي نوين تدريس
الگو هاي تدريس جزء مهارت هاي فني و حرفه اي معلمان محسوب مي شود و هنر معلم در كيفيت انتخاب و اجراي آنهاست . از آنجا كه اطلاعات و توانايي هاي افراد متفاوت است ، نحوه يادگيري و چگونگي آموزش نيز متفاوت خواهد بود . به اين سبب ، معلمان بايد به الگو هاي نوين تدريس مجهز باشند تا بتوانند بر اساس توانايي فراگيرندگان خود ، تدريس مطلوبي را ارائه دهند . امروزه الگو هاي جديد تدريسي كه بتوانند فعاليتهاي دانش آموزان را تقويت و يادگيري را به يك جريان دو سويه تبديل كنند ، از اهميت ويژه اي برخوردار مي باشند . ولي متاسفانه امروزه اغلب فرآيند هاي آموزشي ، آثار و اهداف مورد نظر يادگيري را بدست نمي آورند و كلاس محل تكثير دانش و اطلاعات مي شود و معلم مي كوشد كليه مفاهيم را در ذهن دانش آموز انبار كند و خلاقيت ، نوآوري و رشد و توسعه استعداد هاي آنان را ناديده بگيرد كه چنين يادگيري نيز پايدار نخواهد ماند (فضلي خاني, 1378 ) .
بنابراين با توجه به اهميت كاربرد الگوهاي نوين تدريس توسط معلمان ، محقق از بين انواع الگوها ، چهار مورد را انتخاب كرده كه معلمان دوره ابتدايي و راهنمايي آموزشهاي مناسب را در زمينه كاربرد آن الگو ها ديده اند .
فرضيه هاي پژوهش
1ـ معلمان دوره ابتدايي به چه ميزان از الگوهاي تدريس ياران در يادگيري , ايفاي نقش ـ استقرايي و دريافت مفهوم آگاهي دارند ؟
2ـ معلمان دوره راهنمايي به چه ميزان از الگو هاي تدريس ياران در يادگيري , ايفاي نقش ـ استقرايي و دريافت مفهوم آگاهي دارند ؟
3ـ بين دوره تحصيلي و ميزان آگاهي معلمان از دو خانواده الگو هاي نوين تدريس تفاوت وجود دارد .
4 ـ بين مدرك تحصيلي و ميزان آگاهي معلمان از دو خانواده الگو هاي نوين تدريس تفاوت وجود دارد .
5 ـ بين سنوات تدريس و ميزان آگاهي معلمان از دو خانواده الگو هاي نوين تدريس تفاوت وجود دارد .
6ـ بين معلمان زن و مرد از نظر ميزان آنها از دو خانواده الگو هاي نوين تدريس تفاوت وجود دارد .
7ـ معلمان دوره ابتدايي بيشتر از كداميك از الگوهاي تدريس ياران در يادگيري , ايفاي نقش ـ استقرايي و دريافت مفهوم در فرايند تدريس استفاده مي كنند ؟
8 ـ معلمان دوره راهنمايي بيشتر از كداميك از الگوهاي تدريس ياران در يادگيري , ايفاي
نقش ـ استقرايي و دريافت مفهوم در فرايند تدريس استفاده مي كنند ؟
9ـ بين دوره تحصيلي و ميزان استفاده معلمان از دو خانواده الگو هاي نوين تدريس تفاوت وجود دارد .
10ـ بين مدرك تحصيلي و ميزان استفاده معلمان از دو خانواده الگو هاي نوين تدريس تفاوت وجود دارد .
11ـ بين سنوالات تدريس و ميزان استفاده معلمان از دو خانواده الگو هاي نوين تدريس تفاوت وجود دارد .
12ـ بين معلمان زن و مرد از نظر ميزان استفاده آنها از دو خانواده الگو هاي نوين تدريس تفاوت وجود دارد .
متغيرهاي پژوهش
برخي از متغيرها عبارتند از : ميزان آگاهي معلمان , ميزان استفاده معلمان , الگوي تدريس , ياران در يادگيري , ايفاي نقش , استقرائي و دريافت مفهوم , دوره تحصيلي , مدرك تحصيلي , سنوات تدريس و جنسيت.
جامعه و نمونه آماري و روش نمونه گيري
جامعه آماري مورد بررسي تعداد 1089 معلم دوره ابتدايي و راهنمايي شهرستان شهرضا ميباشد. در اين تحقيق از روش نمونه گيري طبقه اي به نسبت حجم استفاده شده كه شامل 20 درصد كل معلمان هر دوره با توجه به مدرك تحصيلي آنها مي باشد كه شامل 217 معلم (117 معلم ابتدايي ـ 100معلم راهنمايي ) است . اين تعداد از معلمان به صورت تصادفي انتخاب و پرسشنامه و ميزان آگاهي به تفكيك دوره و مدرك بين آنها توزيع شده است . از حجم نمونه انتخاب شده نمونه ديگر براي مشاهده تدريس انتخاب كه 20 درصد حجم نمونه را تشكيل داده كه شامل 43 معلم (23 معلم ابتدايي ـ 20 معلم راهنمايي) مي باشد . تدريس اين تعداد نيز توسط يك مشاهده گر بصورت مستقيم مورد مشاهده قرار گرفته است .
ابزارهاي اندازه گيري
در اين پژوهش جهت جمع آوري اطلاعات از چهار نوع ليست و پرسشنامه استفاده شده است . جهت گرد آوري مربوط به استفاده معلمان از الگو هاي نوين تدريس (ياران در يادگيري ـ دريافت مفهوم ـ ايفاي نقش ـ استقرايي )از مشاهده مستقيم و عيني تدريس معلمان و تكميل چك ليست مربوط به هر نوع الگوي تدريس استفاده شده است . جهت سنجش ميزان آگاهي معلمان از الگوهاي نوين تدريس از پرسشنامه پژوهشگر ساخته كه بر اساس مراحل تدريس و محتواي هر الگو تنظيم شده استفاده گرديده كه تعداد سوالات 20 پرسش مي باشد .در اين تحقيق چون سئوالهاي پرسشنامه معرف اطلاعات و مهارتهاي ويژه اي از دبيران است كه محقق قصد اندازه گيري آنها را دارد پرسشنامه داراي روايي محتوايي مي باشد .چك ليستهاي الگوي تدريس نيز بر اساس مراحل تفضيلي هر يك از الگوها و طبق متون تخصصي توسط پژوهشگر تهيه گرديد و سپس نظرات كارشناسان و متخصصان را جويا شده ، بنابراين چك ليستها داراي روايي محتوائي است .
روش پژوهش
روش پژوهش در اين تحقيق توصيفي ،پيمايشي مي باشد .
بخشي از يافته هاي پژوهش
· نتايج نشان داد ميزان آگاهي معلمان دوره ابتدايي و راهنمايي از الگوهاي نوين تدريس كمتر از سطح متوسط بوده است .
· همچنين بين ميزان آگاهي معلمين مرد و زن در دوره ابتدايي و راهنمايي تفاوت وجود ندارد .
· بين ميزان آگاهي معلمين بر حسب تحصيلات آنها تفاوت وجود دارد. به عبارت ديگر معلمين داراي مدرك تحصيلي ليسانس بيشتر از الگو هاي نوين تدريس آگاهي دارند .
· بين ميزان آگاهي معلمين بر حسب سنوات خدمت در خصوص الگوي استقرايي تفاوت معني دار وجود دارد.
· معلمان دوره ابتدايي و راهنمايي از الگوهاي ياران در يادگيري ، دريافت مفهوم ، ايفاي نقش و استقرايي به يك اندازه استفاده نمي كنند .
· بيشترين الگوي مورد استفاده آنها الگوي دريافت مفهوم و ياران در يادگيري و كمترين الگوي مورد استفاده الگو ايفاي نقش و استقرايي بوده است .
بخشي از پيشنهادها
· با توجه به اين كه الگوهاي نوين تدريس امروزه بعنوان الگوهاي موفقيت آميز شناخته شده به معلمان توصيه مي شود همواره از اين الگوها در تدريس خود بهره گيرند .
· به مراكز آموزش نيروي انساني پيشنهاد مي شود دوره هاي كوتاه مدت كار آموزي الگو هاي نوين تدريس را با تاكيد بر الگو هاي تدريس فعال ارائه دهند .
· از آنجا كه معلمان راهنما در دوره ابتدايي و راهنمايي نقش مهمي دارند . ضروري است ، از طريق كارشناسي آموزش ابتدايي و راهنمايي ، يك دوره كار آموزي براي آنها تدارك شود تا نظارت آموزشي خود را بر اساس الگوهاي نوين تدريس اعمال كنند .
· ما به منظور ايجاد تعامل دانش آموزان و معلم در كلاس ، ضروري است اطلاع لازم در جهت شناخت دانش آموز از نقش خويش و تحريك لازم در كلاس به او داده شود . زيرا هر چه مشاركت دانش آموز بيشتر باشد ، امر يادگيري بهتر صورت مي گيرد .
http://trc.isfedu.org/
پژوهشگر : شهرام اسدي ،
ناظر : مهدي اسحاقيان در شهرستان شهرضا سال تحصيلي 81 ـ80
نقش و اهميت بازی دوران پيش از دبستان